Samatol

एकदा एका जंगलात एका सिंहिणीनं पिलाला जन्म दिला आणि जन्म देता-देताच ती सिंहीण मरण पावली. ते सिंहाचं पिल्लू अनाथ झालं. फिरत फिरत ते एका मेंढ्यांच्या कळपात आलं. त्या मेंढ्यांनी त्या सिंहाच्या पिल्लाचा सांभाळ करायचं ठरवलं. ते पिल्लू मेंढ्यांसोबतच वाढू लागलं. त्यांच्यासारखं गवत खायला शिकलं, मोठा आवाज झाला की घाबरून पळायलाही शिकलं. एकदा त्या मेंढ्यांच्या कळपावर एका मोठ्या सिंहानं आक्रमण केलं. त्या सिंहाला त्या मेंढ्यांच्या कळपात हा सिंहाचा छावा दिसला. या मोठ्या सिंहाला आश्चर्य वाटलं. हा इथं कसा? हे मेंढ्यांप्रमाणे त्याचंही वागणं का असावं? त्याची उत्सुकता जागृत झाली. त्या मोठ्या सिंहानं त्या बछड्याला पकडलं. त्याला घेऊन तो सिंह एका तलावापाशी आला. त्या छोट्या सिंहाला त्यानं तलावात पाहायला सांगितलं. सिंहाचं आणि आपलं प्रतिबिंब नीट न्याहाळल्यावर त्या छाव्याला जाणीव झाली. जो स्वतःला इतके दिवस मेंढी आहे असं मानत होता तो स्वतःच सिंह होता. त्या जंगलाचा अनभिषिक्त राजा होता... आपण बहुतेक सर्वांनी ही गोष्ट ऐकली, वाचली असेल. स्व-जाणीव, सेल्फ अवेअरनेस नसल्यावर आपण सिंहाची मेंढी कसे होतो हे या गोष्टीतून लगे...

मित्रांनो, आज खंडेनवमी. आज आपण आपल्या अवजारांची पूजा करतो, यंत्रांची पूजा करतो, शस्त्रांची पूजा करतो. लहानपणापासून हा संस्कार आपल्याला मिळाला आहे. या शस्त्र-पूजनात मी अनेक आयुधांची पूजा करताना पहात आलोय. ही आयुधं पाहत असताना अनेकदा या आयुधांसोबत आणखी एक गोष्ट असली पाहिजे असं मला नेहमी वाटत आलंय. ती गोष्ट काय आहे हे तुम्हाला या प्रसंगावरून लक्षात येईलच. महाभारतातल्या शेवटच्या युद्धापूर्वीचा प्रसंग. अर्जुन आणि दुर्योधन दोघेही कृष्णाला भेटायला द्वारकेला आले होते. दोघांनाही कृष्णाकडून युद्धामध्ये मदतीची अपेक्षा होती. कृष्णाने दोघांसमोर दोन पर्याय ठेवले. एका बाजूला होती कृष्णाची यादवांची नारायणी सेना आणि दुसऱ्या बाजूला होता फक्त कृष्ण. तो ही निःशस्त्र. दुर्योधनापेक्षा वयानं लहान असल्यानं अर्जुनाला यातून निवड करण्याची पहिली संधी मिळली. अर्जुनानं या दोन्ही पर्यायातून निःशस्त्र कृष्णाची निवड केली. अर्जुनाच्या या निर्णयाचा दुर्योधनाला फारच आनंद झाला. कारण त्याला कृष्णाची सेनाच पाहिजे होती. अर्जुनाच्या निर्णयानं त्याचं काम सोपं झालं असं दुर्योधनाला वाटलं. पण पुढील इतिहास आपण सर्वजण जाणतोच. कृष्ण...